MADDE VE ÖZELLİKLERİ
Kimya, maddenin özelliklerini, iç ve dış yapısını, tanecikleri arası
ilişkileri ve değişimleri esnasındaki enerjiyi inceleyen pozitif bir
bilimdir.
Madde, uzayda belirli bir yer kaplayan, kütlesi ve eylemsizliği olan
her şeydir. Maddenin uzayda kapladığı yere "hacim" bu hacmi dolduran
madde miktarına "kütle" denir. Kütlenin birimi kg ve katları, hacim
birimi cm3 ve katlarıdır.
Eylemsizlik ise duran bir cismin durmak istemesi, hareketli olan bir
cismin de hareket etme eğiliminde olmasıdır. Eylemsizliğin birimi
yoktur.
MADDENİN HALLERİ
Maddenin katı, sıvı ve gaz olmak üzere üç hali vardır. Ancak uzayı göz
önüne alırsak, maddenin dördüncü hali olarak tanımlanan plazmadan
bahsetmek gerekir. Uzaydaki hemen hemen tüm maddeler plazma
halindedir.Maddeler çok yüksek sıcaklıkta katı, sıvı ve gaz halinde
bulunamazlar,atomlarına ve iyonlarına ayrışırlar.
Plazma, atom ve moleküllerin bir kısmının iyonlar halinde bulunduğu ve
serbest elektronlar içeren bir karışımdır. Alevler, mağma tabakası,
yüksek gerilim arasında atlayan kıvılcımlar yıldızlar ve güneş maddenin
plazma haline örnek verilebilir.
Genel olarak madde, sıcaklık ve basınca bağlı olarak ya katı ya sıvı
yada gaz halinde bulunabilir.İstenildiğinde ortam şartları elverişli
hale getirilerek bir halden diğerine dönüştürülebilir.
Katı fazında, tanecikler arasındaki uzaklık ( Ortalama serbest yol ) en
küçük, gaz halinde ise en büyüktür. Katı halinde tanecikler birbirine
çok yakın olduğundan birbirlerine uyguladıklarıçekim en büyük, gaz
fazında ise en küçüktür.
Maddenin katı hali,belirli bir şekle ve hacme sahiptir. Katı maddeyi
oluşturan, atom ve moleküller birbirine çok yakındır. Aralarındaki
boşluklar çok azdır. Atom ve moleküller arasında
Maddenin sıvı hâli, belirli bir şekle sahip değildir. Sıvılar akışkan
olduklarından bulunduklarıkabın şeklini alır. Sıvı hâlde atom veya
moleküller katılardan daha düzensiz olup tanecikler arası boşluklar
katılardan daha fazladır.
Bir gaz, içine konduğu her kabı doldurmak üzere genişler. Kokusu olan
bir gaz bir odaya salıverildiğinde, biraz sonra odanın her kısmında
hissedilebilir. Bir odaya damlatılan bir kolonyanın kokusu kısa sürede
hissedilirken, bir sigara dumanının yayılması da gözle takip
edilebilir. Gazların belirli bir şekil ve hacimleri yoktur.
Konuldukları kabı dolduracak şekilde genleşerek kabın şeklini ve
hacmini alırlar.
1 Bu bölümün bir kısmı "C.E MORTIMER Modern Üniversite Kimyası" adlı kitaptan alınmıştır.
Gaz molekülleri sürekli olarak hızlı hareket halindedirler. Ayrıca gaz
molekülleri gelişigüzel ha*reketleri sırasında kabın çeperlerine de
çarparlar ve bu çarpmalar sonucu gaz molekülleri tarafından kabın
çeperlerine bir basınç uygulanır…
Perş. Ağus. 19, 2010 11:03 am tarafından yorgun06
